Oorlog en terpentijn : roman (2024)

  • Top

Daisy

Nederlands

Andere formaten

Boek Dwarsligger E-boek

Toegankelijke formaten:

Braille

  • Inhoud
  • Details
  • Bekroningen

Herinneringen aan de grootvader van Hertmans, een leven dat getekend bleek door armoedige kinderjaren in het Gent van voor 1900, door gruwelijke ervaringen als frontsoldaat in de Eerste Wereldoorlog en door een jonggestorven grote liefde.

Onderwerp
Wereldoorlog I, Tragische liefde, Vlaanderen ; 20ste eeuw, Grootouders
Titel
Oorlog en terpentijn : roman
Auteur
Stefan Hertmans
Verteller
Hugo Visser (inlezer)
Taal
Nederlands
Distributeur
Brussel: Luisterpunt, 2013 | Andere uitgaven
1 cd
Speelduur
12:56
Oorspr. uitgever
De Bezige Bij
Aantekening
Stem: Man Vlaamse stem
Technische weergave
  • Vlaamse Cultuurprijs Proza in 2014 Andere werken met deze bekroning
  • Gouden Uil Prijs van de Lezer in 2014 Andere werken met deze bekroning
  • AKO-Literatuurprijs in 2014 Andere werken met deze bekroning
  • Inktaap in 2016 Andere werken met deze bekroning

Andere formaten:

Boek Dwarsligger E-boek

Toegankelijke formaten:

Braille

Beschikbaarheid in Vlaamse bibliotheken

Besprekingen

  • De Morgen (3)
  • De Standaard (3)
  • De Tijd
  • Het Nieuwsblad
  • NBD Biblion
  • Is 'Oorlog en terpentijn' een vervalsing?, 10 mei 2014
  • Wie vangt de Boekenuil?, 23 april 2014
  • Oorlog en terpentijn, 10 december 2013

Is 'Oorlog en terpentijn' een vervalsing?

Sofie Mulders, 10 mei 2014

Heeft Arnon Grunberg zich op geniale wijze in de slipstream neergepoot van Stefan Hertmans' succesroman Oorlog en terpentijn? Of heeft hij een punt als hij zegt dat die roman pas Grote Literatuur is als de schriften waarop hij gebaseerd is verzonnen zijn?

RC Handelsblad is Nederland niet. En Nederland is de wereld niet. Zeggen dat Stefan Hertmans in het oog van een storm terechtgekomen is, zou dus schromelijk overdreven zijn. Maar interessant is het verhaal dat zich bij de bovenburen afspeelt wel. Omdat het je doet twijfelen. Aan jezelf. Aan Hertmans. Aan de literatuur.

Je leest die Nederlandse krant en je denkt terug aan eind augustus vorig jaar. Het is zo'n nazomerdag die een bronzen gloed legt over het land. Stefan Hertmans praat in zijn werkkamer over het boek dat hij geschreven heeft. Over de twee schriften van zijn grootvader die de basis vormden van dat boek. Terwijl hij in de schriften bladert, het ene met een rode kaft, het andere bruin, kijk je met hem mee. Je ziet een regelmatig handschrift, bladzijden vol, in blauwe inkt en soms ook zwarte. Het zijn schriften waarin de grootvader zijn herinneringen heeft vereeuwigd, over zijn kinderjaren in Gent en zijn periode aan het front als soldaat in de Eerste Wereldoorlog.<…Lees verder

Wie vangt de Boekenuil?

Rik Van Puymbroeck, 23 april 2014

Wie wint morgenavond de Gouden Boekenuil en de bijbehorende 25.000 euro? Alle vingers wijzen in één richting: Stefan Hertmans met 'Oorlog en terpentijn'. Want iedereen houdt van dit boek. Waarom?

Thuis ligt, op een apart plaatsje in de boekenkast, een amateuristisch gekopieerd bundeltje. De Tragedie van Dachau heet het, het zijn de herinneringen van opa aan twee jaar in de kampen. "Aangehouden op 15.03.1943 - Bevrijd uit Dachau op 29.04.1945." Elf jaar later overleed hij, nooit gekend, maar het bundeltje van 26 enkelbedrukte pagina's is gelezen, herlezen en was de persoonlijke Baedeker op reis naar Dachau.

En dan schrijft Stefan Hertmans op pagina 19 van Oorlog en terpentijn: "Meer dan dertig jaar heb ik de schriften, waarin hij zorgvuldig in zijn weergaloze vooroorlogse handschrift, zijn herinneringen had neergeschreven, bewaard en gesloten gehouden; hij heeft ze me gegeven enkele maanden voor zijn dood in 1981."

Die herinneringen van Urbain Martien, de grootvader van Hertmans, gaan over die andere oorlog. De eerste, de Groote met dubbele o, maar de herkenning is er. Je kunt, zoals Hertmans, geboren zijn in 1951. Of in 1967. Of later. Maar wat iedereen bindt,…Lees verder

Oorlog en terpentijn

Dirk Leyman, 10 december 2013

Oorlog en terpentijn - Stefan Hertmans

De Vlaamse lezer blijft tuk op oorlogsgeschiedenis, zeker als er voorvaderen in het geding zijn. Dat bewijst het succes van Stefan Hertmans' Oorlog en terpentijn. Terwijl een tsunami van Eerste Wereldoorlogdocumentaires klaarligt om ons te overspoelen, is De Groote Oorlog al langer een onuitputtelijke inspiratiebron voor Vlaamse auteurs. Na Erwin Mortier en Stefan Brijs vond ook Hertmans de tijd rijp om zich in het wapengekletter van WOI te begeven.

Zonder al te veel promotioneel gedruis wordt zijn roman eind augustus al gelanceerd. In een mum van tijd verzamelt het prachtig geschreven Oorlog en terpentijn het etiket 'meesterwerk'. Qua verkoopcijfers beleeft Hertmans intussen zijn finest hour. De roman rijgt de herdrukken aan elkaar en krijgt vertalingen in zowel de Verenigde Staten als Italië.

Hertmans' roman over de militaire belevenissen van zijn grootvader is dan ook méér dan een pakkende, fijn geslepen oorlogsroman. Bi…Lees verder

  • Het schuldige landschap, 07 november 2014
  • Een brave Vlaamse soldaat Svejk, 09 mei 2014
  • Teder portret in een gruwelijke wereld, 30 augustus 2013

Het schuldige landschap

07 november 2014

Waarom zou een Deen getroffen worden doorOorlog en terpentijn van Stefan Hertmans, vraagt zijn wereldberoemde collegaJens Christian Grøndahl zich af. Het is iets anders dan het onacceptabele van de pijn en de gruwel dat dit boek tot een Europees meesterwerk maakt van een gehalte dat je niet meer voor mogelijk hield. Waarom zou een Deen getroffen worden doorOorlog en terpentijn van Stefan Hertmans, vraagt zijn wereldberoemde collegaJens Christian Grøndahl zich af. Het is iets anders dan het onacceptabele van de pijn en de gruwel dat dit boek tot een Europees meesterwerk maakt van een gehalte dat je niet meer voor mogelijk hield.

Mijn oma koketteerde er graag mee dat ze werd geboren toen het laatste schot van de Eerste Wereldoorlog weerklonk. Het kokette bestond er vooral in dat noch het laatste noch alle voorgaande schoten in het neutrale Denemarken te horen waren. Jonge mannen uit Noord-Sleeswijk waren in Duitse krijgsdienst geweest en hun brieven en dagboekaantekeningen van het slagveld lijken op de hoofdstukken in het boek van Stefan Hertmans die de deelname van zijn grootvader aan de oorlog schilderen. Hier speelt er al een beslissend verschil in onze beide culturen mee. Zoals ik het ervaar, is België als natie ondanks alle breukvlakken en tegenstellingen één grote, collectieve resonantieruimte gebleven voor een werk alsOorlog en terpentijn. In welhaast alle Belgische families liet de Eerste Wereldoorlog diepe sporen na, terwijl daarentegen bijna geen families in Denemarken ten noorden van Sleeswijk getroffen werden. Wat dat verschil betekent, kan ik misschien het best uitleggen aan de hand van een voo…Lees verder

Een brave Vlaamse soldaat Svejk

Hans Cottyn, 09 mei 2014

VanOorlog en terpentijn gingen al schier 100.000 exemplaren over de toonbank, en als de roman volgende maandag de Libris Literatuurprijs wint, zal die teller blijven tikken. Het boek van Stefan Hertmans is een verrassende bestseller - of toch niet? Waarom spreekt een boek over een schilderende grootvader die de gruwel van de Eerste Wereldoorlog overleefde zoveel lezers aan? Hans Cottyn

Het boek heeft geen zonnig omslag met halfnaakte dame. Het wordt niet ondersteund door een tv-programma. Het volgt geen 'spannend' plot. De auteur is een zestiger die al tientallen boeken schreef, dichtbundels, essays en romans die door de literaire voorhoede zijn geprezen maar nooit eerder een groot publiek konden bekoren. Hoe werdOorlog en terpentijn dan toch een bestseller, bijna ondanks zichzelf?

De uitgeverij hielp het boek goed op weg. De Bezige Bij bezorgde twee maanden voor verschijnen in augustus 2013 'voorafexemplaren' aan journalisten en boekhandelaren. De uitgeverij ging doortastend, maar niet schreeuwerig te werk.Oorlog en terpentijn zouincontournable worden, een van de belangrijkste titels in de lawine van boeken over de Eerste Wereldoorlog. Dat Hertmans' roman vroeg genoeg verscheen, nog voor de herdenkingsmoeheid intrede kon doen, speelde mee.

De kritieken waren lovend tot laaiend. 'Een onderdompelende leeservaring', 'een meesterlijk geschreven relaas', …Lees verder

Teder portret in een gruwelijke wereld

Karel Verhoeven, 30 augustus 2013

'Oorlog en terpentijn' dient zich nederig aan als de herwerking van memoires. Dat is schijn. Met de twee cahiers die hij van zijn grootvader erfde, had romanschrijver, dichter en essayist Stefan Hertmans zonder twijfel sterk materiaal in handen: het uitzonderlijke ooggetuigenverslag van een Belgische soldaat die van de eerste tot de laatste dag meevocht in de Eerste Wereldoorlog. Maar Hertmans is erin geslaagd om daar beklijvende roman mee te maken, geheel zijn eigen roman.

Nergens mikt de schrijver op enig effect. Geen postmodern spel met vormen of geschiedenissen, geen taalbarok, geen gepsychologiseer. Hertmans speelt de kracht uit van het schitterende verhaal, en de sensatie dat dit verhaal historisch is en écht. Met liefde, tederheid en gepaste afstand probeert de kleinzoon zijn grootvader te doorgronden. Hij gooit zichzelf in het verhaal, open en eerlijk. Hij bereidt de scène voor, voert met alle egards zijn held op, en bespreekt zelf na.

Een merkwaardige spanning …Lees verder

Hertmans' meesterlijke ode aan mysterieuze grootvader

Marc Holthof, 30 augustus 2013

Zeg dat wij het gezegd hebben. Met 'Oorlog en terpentijn' heeft Stefan Hertmans het mooiste boek geschreven dat de komende vijf jaar over de Grote Oorlog zal verschijnen.

In 1981 overhandigde de toen negentigjarige grootvader Urbain Martien (1891-1981) zijn duizenden pagina's lange memoires aan zijn kleinzoon Stefan Hertmans (1951). Enkele tientallen jaren deed Hertmans er niets mee. Tot hij, door de vloedgolf aan boeken die naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de Grote Oorlog gaan verschijnen, zich toch aan het lezen en redigeren van die massa documenten zette. Grootvaders relaas bestond uit twee dikke cahiers waarin zijn kinderjaren als eenvoudige jongen in het Gent van de belle époque geschetst worden en daarna zijn ervaringen in het Belgische leger: de terugtrekking achter de IJzer, de drie keer dat hij gewond raakte, zijn groeiende ontgoocheling met de Franstalige legerleiding.

Het boek bevat veel documentair materiaal uit de memoires van zijn grootvader. Maar Hertmans vat het toch op als een roman. Een zoektocht naar de persoon en de wereld van zijn grootvader. In de prachtige openingsscène zien wij hoe de jonge Hertmans zich zi…Lees verder

Het is gek. Die lieve grootvader die bij ons inwoonde, heeft mensen vermoord

Lotte Debrouwere, 19 april 2014

'Ze plasten in hun broek om het warm te hebben en zagen ledematen in het rond vliegen.' Welkom in het boek Oorlog en Terpentijn van Stefan Hertmans. Meer dan 60.000 keer ging het verhaal over zijn grootvader aan het IJzerfront over de toonbank. Ondertussen vechten uitgeverijen om de vertaalrechten en is Hertmans de enige Belg op de shortlist van de Gouden Boekenuil, die op 24 april wordt uit­gereikt. 'Gek, ik heb samengewoond met een lieve man die van kunst hield en me bogen leerde te maken, maar ook mensen heeft vermoord.'

'Als er iemand is aan wie ik het moet geven, dan zijt gij het'. En toen gaf Urbain Martien, die voelde dat de dood hem bijna te pakken had, de schriftjes aan zijn kleinzoon Stefan Hertmans.

'Het was 1981. Ik zei dankjewel en dat was het dan. Tot hij gestorven was. Op zijn doodsbed legde ik mijn hand op zijn koude voorhoofd en beloofde ik dat ik een verhaal over hem zou schrijven. Een belofte aan een dode: dat is makkelijk, zal je denken. Maar eigenlijk is het dat niet. Je kan het niet maken om er niets mee te doen.'

Toch liet Hertmans de cahiers meer dan dertig jaar liggen. 'Ik wist nochtans dat ik een getuigenis uit de eerste hand achterhield. Uitstellen, je kent dat wel. En toen het jaar 2014 ­naderde, vreesde ik dat de lezer geen zin had in weer een boek over die Groote Oorlog.'

Maar toen Hertmans de meer dan vijfhonderd pagina's van zijn grootvader las, verloor hij bijna zichzelf in die allang ­gestorven man. 'Mijn groot­vader is beginnen te schrijven op zijn …Lees verder

Drs. H. Griffioen

Aan de hand van hem nagelaten memoires van zijn grootvader Urbain reconstrueert de Vlaamse schrijver (1951) in beeldrijke taal het leven van zijn grootvader die rond 1900 in armoede opgroeide in Gent. Hertmans verbindt op indrukwekkende wijze vroege jeugdervaringen van zijn grootvader met de latere, toen Urbain als jong soldaat hachelijke dagen en nachten in de loopgraven overleefde. Zo worden de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog aangekondigd met de beschrijving van een argeloze Urbain, die terecht komt in een oude gelatinefabriek, waar dierenkoppen worden gekookt. ‘Een zwarte stierenkop rolde tot tegen een tafelpoot. Meteen kropen de witte maden ertegenaan als een onstuitbaar leger dat uit een andere wereld naar hier was gestuurd om alles te bedekken en zich loos te vreten (...)’. Ook beschrijft Hertmans de transformatie van tijdgeest en stadslandschap, waarbij de schone natuur in vredestijd niets verraadt van het bloed en lijden dat de vruchtbare aarde opslorpte. Tegelijkertijd de…Lees verder

Over Stefan Hertmans

Oorlog en terpentijn : roman (4)

Stefan Hertmans (Gent, 31 maart 1951) is een Belgisch schrijver, dichter en essayist.

Levensloop

Hij is auteur van een literair en essayistisch oeuvre (poëzie, roman, essay, theatertekst, kortverhaal) dat hem in binnen- en buitenland bekend maakt. Zijn gedichten en verhalen verschenen in het Frans, Spaans, Italiaans, Roemeens, Kroatisch, Duits, Bulgaars.

Hertmans doceerde aan het Stedelijk Secundair Kunstinstituut Gent en de Koninklijke Academie voor Schone kunsten (KASK, Hogeschool Gent) en leidde er het Studium Generale tot oktober 2010. Hij gaf lezingen aan de Sorbonne, de universiteiten van Wenen, Berlijn en Mexico City, Library of Congress (Washington), University College London.

Zijn werk verscheen onder meer in The literary Review (Madison) The Review of contemporary fiction (Illinois) en Grand Street (New York). Hertmans werkte mee aan tijdschriften zoals Raster, De Revisor<…Lees verder op Wikipedia

Werk van Stefan Hertmans in de bib

Suggesties

  • Stefan Hertmans
  • Hugo Visser
De bekeerlinge Stefan Hertmans
De opgang Stefan Hertmans
Oorlog en terpentijn : roman Stefan Hertmans
Naar Merelbeke : roman Stefan Hertmans
Oorlog en terpentijn Stefan Hertmans
Harder dan sneeuw : roman Stefan Hertmans
Antigone in Molenbeek Stefan Hertmans
Onder een koperen hemel : gedichten Stefan Hertmans
Verschuivingen Stefan Hertmans
De mobilisatie van Arcadia : essays Stefan Hertmans
Oorlog en terpentijn : roman Stefan Hertmans
Overleven op Drakeneiland Lydia Rood
Wolven in het Fluisterbos Gerbrand Fenijn
Voor ik doodga Jenny Downham
Getekend Mario Demesmaeker
Over tijd Dirk Bracke
Gevangen in de tijd Luc Descamps
Doodstil : SF-thriller Nico De Braeckeleer
De stille moordenaar Lori Andrews
Schatteneiland Geronimo Stilton

Bekijk de volledige lijst

Bekijk de volledige lijst

Publicaties over dit werk in de bibliotheek

Oorlog en terpentijn : roman (2024)

References

Top Articles
Latest Posts
Article information

Author: Terrell Hackett

Last Updated:

Views: 5668

Rating: 4.1 / 5 (52 voted)

Reviews: 83% of readers found this page helpful

Author information

Name: Terrell Hackett

Birthday: 1992-03-17

Address: Suite 453 459 Gibson Squares, East Adriane, AK 71925-5692

Phone: +21811810803470

Job: Chief Representative

Hobby: Board games, Rock climbing, Ghost hunting, Origami, Kabaddi, Mushroom hunting, Gaming

Introduction: My name is Terrell Hackett, I am a gleaming, brainy, courageous, helpful, healthy, cooperative, graceful person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.