Dune Review - Zoals sci-fi hoort te zijn. (2024)

Denis Villeneuve is een ervaren filmmaker, maar zelfs voor hem is Dune gevaarlijk terrein. Een gigantische schare fans kijkt met argusogen naar de verfilming die wordt gedragen door een sterrenensemble. De regisseur laat zich daardoor bijna niet afleiden. Met ruim 2,5 uur aan film zet Villeneuve een spektakel neer met extreem goed uitgewerkte personages en schept hij een wereld waarbij je bij het verlaten van de bioscoopzaal enkel snakt naar meer.

Deze review van Dune bevat geen spoilers wat betreft het verhaal.

Atreides, Atreides!

Dune speelt zich voornamelijk af op de planeet Arrakis, de meest gevaarlijke planeet in het universum, maar ook de meest waardevolle. House Harkonnen, het grote kwaad uit de film, heeft hier 80 jaar spice (een soort geestverruimend middel dat ook wordt gebruikt om te kunnen reizen tussen sterrenstelsels) mogen oogsten en kon dat voornamelijk doen door de Fremen te onderdrukken. De Fremen zijn de oorspronkelijke inwoners van Arrakis en proberen ondanks alle omstandigheden een normaal leven te leiden op de planeet. Dit doet het door het op te nemen tegen hun onderdrukkers. Ze zijn als een van de weinige op de planeet perfect aangepast op de wereld waar ze in leven en aanbidden de zandwormen waar Dune zo bekend om staat.

De keizer van het universum besluit dat het wel mooi is geweest en beveelt Harkonnen de macht over te dragen aan House Atreides. Uiteraard is House Harkonnen het hier niet mee eens en op de achtergrond loert een vergeldingsactie voor House Atreides, dat de productie van de Spice weer op moet voeren voor het keizerrijk. Centraal in dit verhaal staat Paul Atreides (gespeeld door Timothée Chalamet), de erfgenaam van Duke Leto. Hij wordt op Arrakis gezien als een soort uitverkorene, mede doordat hij vanuit zijn moeders bloedlijn speciale krachten heeft verkregen.

Een perfecte wereld

Dune is daardoor een klassieke hero's journey, maar wel in de jas van een gigantische sciencefiction wereld. Die wereld is buiten een heel groot aantal bekende gezichten wat betreft acteurs ook direct wat de film in het oog doet springen. Het is duidelijk dat Denis Villeneuve heeft geleerd van zijn eerdere werk en dat nog even flink heeft doorgetrokken. Arrival en Blade Runner 2049 waren echt voorproefjes voor het universum dat hij neerzet met Dune. Het kost geen enkele moeite om ondergedompeld te raken in de verschillende werelden, betrokken te raken bij de personages en meer te willen weten van alles dat over het scherm vliegt.

Dat begint al bij het ontwerp van de pakken waar de personages in lopen. Deze zien er stuk voor stuk geweldig uit en zijn veelal passend bij de omgevingen. Zo hebben volkeren die voornamelijk in de woestijn bivakkeren perfect hun uitrusting aangepast op het habitat. Het zijn gewaden die passend zijn voor de omgeving, maar nergens is ingeboet op het design.

De ruimteschepen, voor mij een ontzettend belangrijk onderdeel in een film als deze, zijn ronduit indrukwekkend te noemen. Zowel voor het oog als voor het oor. De schepen die we kennen uit Star Wars zijn iconisch, maar er hoeft in Dune maar één Ornithopter (kortweg thopter, een ruimteschip dat wat lijkt op een vogel) over het scherm te razen en we zijn compleet verkocht. De vleugels klapperen bij het opstijgen als een soort libelle, maar wanneer zo'n schip een duikvlucht neemt kunnen ze ook stijf naar achteren worden gepositioneerd. Het is haast alsof we al tien films verder zijn wat betreft het gevoel bij deze film, maar we staan pas aan het begin van een langere saga. Qua stijlkeuzes in de pakken en schepen weet Dune bijna de perfectie te benaderen. De visuele effecten zijn adembenemend mooi en iedere wereld en ieder volk kent een compleet eigen identiteit die compleet is uitgedacht.

Dat geldt trouwens ook voor de personages. De film kent een run time van net iets langer dan 2,5 uur, maar pakt voor ieder personage genoeg momenten om deze verder uit te diepen. Hierdoor krijg je direct een gevoel bij de personages en krijg je al snel door waar hun belangen liggen. Doordat je direct een goed beeld krijgt van de personages, is het wel al snel zo dat het net iets te dik er bovenop ligt waar het lot ligt van de personages uit Dune. Er wordt extreem veel gedaan aan foreshadowing in de film en de ervaren kijker zal dan ook weinig moeite hebben om uit te vogelen wat er precies te wachten staat voor zo'n beetje iedereen die op het scherm voorbij komt. Dit zorgt er wel voor dat Dune niet echt weet te verrassen wat betreft verhaal. Daarnaast lijkt de film ook wat meer te zijn voorgekauwd voor het grote publiek. Bepaalde zaken in de film worden heel expliciet uitgelegd. Dit gebeurt in Dune dan ook niet één keer maar het is een terugkerend iets waardoor het na een tijdje wel erg begint op te vallen.

Serieuze ondertoon

Het uitleggen en een uiterst serieuze ondertoon maakt Dune voornamelijk in het beginstuk haast een sci-fi documentaire. Het verhaal mag dan fictief zijn, maar de thema's die besproken worden en het gebrek aan actie, dat later wel goed wordt gemaakt, zorgen er voor dat je de aandacht er goed bij moet houden. Er is geen ruimte voor een lach, wees daar wel op voorbereid voordat je de bioscoop in stapt. Verder moet je in gedachten houden dat we pas een heel klein stukje van de taart krijgen. De film start met een scherm met daarop de tekst: Dune Part One. Denis Villeneuve zei eerder al dat hij het niet haalbaar vond om het gehele verhaal te vertellen in één film en dat heeft hij ook niet gedaan.

We zien in Dune heel veel van de wereld, maar tegelijkertijd krijg je daardoor ook het gevoel alsof je weer heel weinig weet. Bepaalde personages en locaties krijgen heel weinig schermtijd waardoor je als kijker alleen maar snakt naar meer. Zelfs op het einde houden we niet echt het gevoel over dat we al op de helft zijn van het verhaal. Het einde kwam dan ook vrij abrupt en doordat Dune in de rest van de film erg streeft naar perfectie, ligt de nadruk hier wel heel erg op het slotstuk. Bepaalde personages worden bijvoorbeeld vlak voor het einde pas echt geïntroduceerd. Nogmaals, dit is als je echt heel ver inzoomt op kritische noten die elders in de film vrij schaars zijn.

Over het algemeen is Dune namelijk wel een film waarin alles klopt. Eerder hadden we het al over het ontwerp van de schepen en de outfits waar de personages in rondlopen, maar we mogen de uitstekende soundtrack van Hans Zimmer ook niet vergeten. Het kent Arabische invloeden, zoals een gedeelte van de wereld van Dune afgeleid is van de Islamitische wereld, maar vergeet daarnaast ook niet dat het zich afspeelt in de ruimte.